Sociale huur: van kind van de rekening naar volwassen groei

Bij de behandeling van de begroting 2018 is door ons een motie ingediend om ervoor te zorgen dat er een fonds wordt gevormd, zodat er meer sociale huurwoningen kunnen worden gerealiseerd in het centrum en de westkant van de stad. De motie kreeg steun van de meerderheid van de gemeenteraad.

Ondanks dat in het coalitieprogramma en de woonvisie is opgenomen dat er niet alleen aan de oostkant van de stad, maar ook aan de westkant en in het centrum sociale huurwoningen moeten worden gebouwd, komen er daar nog steeds veel te weinig. Vaak is het argument dat woningen die onder de huurtoeslaggrens vallen, gewoon te duur zijn om aan de westkant te bouwen.

Omdat de grondopbrengsten voor grond waarop woningen worden gebouwd stevig in de lift zitten, is het zeer waarschijnlijk dat er meer opbrengst wordt gehaald, dan nu in de ramingen van de grondexploitaties zijn opgenomen. Die meeropbrengst willen wij inzetten voor het ‘wegnemen’ van een onrendabele top. De onrendabele top is het verschil dat de te bouwen woningen moeten opbrengen om voldoende rendement uit een ontwikkeling te halen, en de maximale bouwkosten voor een sociale huurwoning zodat een huur kan worden berekend, zodat de bewoner in aanmerking kan komen voor huurtoeslag. Die onrendabele top maakt dat sociale huur vaak wel gewenst wordt, maar niet van de grond komt. Zo zijn de mensen die op deze woningen zijn aangewezen steeds het kind van de rekening.

Ontwikkelaars zijn op een aantal locaties, ook in het westen van de stad, verplicht om sociale woningbouw te realiseren. Dit speelt wanneer zij voor hun plan een bestemmingswijziging nodig hebben en daar wordt alleen aan meegewerkt als die planontwikkeling bijdraagt aan de doelen die de gemeente nastreeft voor het betreffende gebied. Als ontwikkelaars al sociaal bouwen, sturen zij vaak aan op kleine koopwoningen (begrip uit woonvisie 2012-2016), voor hen en hun beleggers efficiënt en met weinig risico. Voor sociale huur hebben zij corporaties nodig of een belegger die als verhuurder wil optreden. Een fonds zoals wij als PvdA nu hebben bepleit, maakt dat ook hier de kostprijs van de woning kan worden gesubsidieerd, waardoor ook bij particuliere ontwikkeling daar waar de kostprijs een probleem is, een bijdrage net dat goede zetje kan geven.

De wachtlijsten voor sociale huurwoningen lopen nog steeds op en de wachtduur is onacceptabel lang. Het op te richten fonds is een nieuw instrument waardoor de haalbaarheid toe neemt van de doelstelling opgenomen in de Woonvisie 2017-2020, om de komende vijf jaar 1200 sociale huurwoningen te realiseren aan de westkant van Haarlem vanuit het breed gedragen principe ‘Ongedeelde Stad’.