Schoolgebouwen vormen het hart van een buurt. De school is dé plek waar kinderen, jongeren, ouders en buurtgenoten samenkomen. Schoolgebouwen en schoolpleinen zijn ook voor- en na de lestijd open. Er is plek voor de naschoolse opvang, voor de schoolarts, voor taallessen voor volwassenen, voor zomerscholen voor jong en oud.
Haarlem is een van de beste plekken om op te groeien als kind. Haarlem en de regio hebben een fantastisch aanbod aan basisscholen, kinderdagverblijven, sportverenigingen en speeltuinen. Daarbij, of mede daardoor zijn er erg lage scores op overgewicht en depressies en angststoornissen. Toch zien wij ruimte voor verbetering. Dat het gemiddeld goed gaat met kinderen betekent niet dat het goed gaat met ieder kind. Ook in Haarlem blijken de wijk, het inkomen van ouders en het geslacht belangrijke voorspellers voor de latere economische positie.[i]
6.1 We dichten de kansenkloof via onderwijs
We dichten de kansenkloof via onderwijs
Het Rijk stelt in totaal zes miljard euro beschikbaar om de leerachterstand door de coronacrisis weg te werken. Dat bedrag komt neer op minimaal 700 euro per leerling voor de periode 2021-2022. Na 2022 stopt de extra inzet en dat is doodzonde, want deze eenmalige investering is structureel nodig.
Onze keuzes:
Budget voor onderwijskansen verdriedubbelen
Als het Rijk geen vervolg geeft aan de aanpak (zo ziet het ernaar uit), willen wij het gemeentelijke budget voor onderwijskansen verdriedubbelen van 1,6 miljoen euro naar 4,8 miljoen euro per jaar. Dit zorgt ervoor dat scholen meer structureel kunnen investeren. Geen tijdelijke, private bedrijven die voor hoge prijzen schaduwonderwijs geven[i], maar vaste mensen die langdurig verbonden zijn aan de school en de leerlingen. Zo investeren we in gelijke kansen en in de kwaliteit van het onderwijs.
Ongelijk investeren: geld geven daar waar het hard nodig is
De gemeente gaat nog meer dan nu ongelijk investeren, zodat geld terechtkomt op de plek waar het hardst nodig is. Het aantal kinderen met een risico op onderwijsachterstanden bepaalt welk bedrag voor een school of scholengemeenschap beschikbaar is. De scholen zijn vrij om invulling aan interventies te geven, zoals via High Dosage Tutoring[i], onderwijstijdverlenging, school- en studiekeuze, voor- en vroegschoolse educatie en meer.
Noodplan voor personeelstekort
We zetten ons in voor een noodplan tegen de personeelstekorten in het onderwijs en de kinderopvang, met aandacht voor studiekeuze, reiskostenvergoeding, gratis parkeervergunningen en huisvesting.
Voor- en vroegschoolse educatie
We geven de jongste Haarlemmers een goede start door te investeren in de voor- en vroegschoolse educatie (vve). Alle kinderen vanaf twee jaar krijgen de mogelijkheid om minstens vier dagdelen deel te nemen aan een vve-traject. Ouders met een laag inkomen hebben gratis toegang.
24 uur kinderopvang voor ouders met nachtdienst
We maken het mogelijk om kinderen 24 uur bij de opvang te kunnen brengen voor ouders die allebei nachtdiensten moeten draaien.
Meer veiligheid op school
Kinderen en jongeren moeten zich altijd veilig kunnen voelen op school en in de buurt. Scholen maken beleid om iedereen zich thuis te laten voelen en om kansen gelijk te verdelen. We zorgen ervoor dat wijkagenten, schoolbesturen en de gemeente intensief samenwerken.
Gemeente stimuleert multidisciplinaire aanpak
De problematieken waar sommige schoolgaande kinderen mee te maken krijgen, staan niet op zichzelf. Zij worden thuis, op straat, op de club en op school beïnvloedt binnen allerlei netwerken. Kwetsbare jongeren moeten op al deze terreinen ondersteund worden als dat nodig is, want complexe vraagstukken vragen om een multidisciplinaire aanpak. De gemeente ziet erop toe dat alle nodige zorg (schoolarts, leerplicht, Centrum voor Jeugd en Gezin etc.) voor de school makkelijk bereikbaar zijn en dat zorgaanbieders en hulpverleners met elkaar overleggen om de casus van een kind te bespreken.
Subsidie voor burgerschapsbeleid en anti-pestbeleid
De PvdA wil stimuleren dat alle kinderen en jongeren zich in een veilige omgeving kunnen ontwikkelen tot wereldburgers. Scholen die kiezen voor evidence-based burgerschapsbeleid en anti-pestbeleid krijgen voorrang bij subsidieaanvragen.
Mogelijkheid tot verlengde brugklas
De ene leerling ontwikkelt zich sneller dan de ander. Daarom vinden we het belangrijk dat er in onze gemeente ook de mogelijkheid komt om langer over de brugklas te doen. Dit kan via aan een Junior High model (‘verlengde brugklas’). In onze regio bestaat deze mogelijkheid nog niet. De PvdA wil in gesprek met schoolbesturen om te onderzoeken welke scholen hier geschikt voor zijn. We vinden ook dat de gemeente in middelen moet voorzien om deze verlengde brugklas mogelijk te maken.
Alle kinderen een gezond(er) gewicht
6.2 Onderwijshuisvesting
Onderwijshuisvesting
In en om de school is er ruimte om te leren, om te spelen, om kennis te maken met cultuur en om te sporten. Scholen en hun omgeving moeten schoon en duurzaam zijn. Het is onze ambitie om de kwaliteit van schoolgebouwen op orde te hebben. In Haarlem is het nodig om in de komende jaren tientallen miljoenen euro’s extra in onderwijshuisvesting te investeren. Wij zorgen ervoor dat de gemeente die investeringen ook echt doet! We maken een nieuw masterplan onderwijshuisvesting met ruimte voor extra investeringen:
Onze keuzes:
Nieuw kostenplaatje voor onderwijshuisvesting
We gaan daarbij uit van een zogenaamde ‘total cost of ownership’. Dat betekent dat we gemeentelijk geld dat beschikbaar is voor nieuwbouw of renovatie optimaal combineren met geld dat onderwijsinstellingen beschikbaar hebben voor onderhoud en energie.
Energie neutrale schoolgebouwen
Uitgangspunt is dat schoolgebouwen energieneutraal worden gebouwd. De onderhoudskosten die schoolbesturen daarmee besparen, gebruiken we voor extra investeringen in het schoolgebouw, leeromgeving en de uitstraling van de school in de buurt.
Schoolgebouwen als hart van een buurt
Onderwijs, kinderopvang, jongerenwerk en jeugdzorg in één gebouw
We bouwen scholen met genoeg ruimte om onderwijs te combineren met kinderopvang, buitenschoolse opvang, jongerenwerk en jeugdzorg.
Groene schoolpleinen en -daken
We maken geld beschikbaar maken om schoolpleinen groener te maken. Dit is goed voor de uitstraling en voor het dempen van schoolgeluiden. Naast groene pleinen willen we zoveel mogelijk groene schooldaken, met zonnepanelen.
Junior High in Schalkwijk
Het coalitieakkoord uit 2018 gaat uit van het ontwikkelen van een zogeheten Junior High in Schalkwijk. In dit groeiende deel van Haarlem is nog weinig aanbod van middelbaar onderwijs. In de komende raadsperiode zetten wij ons in om een investeringsbesluit te kunnen nemen om de school er daadwerkelijk te laten komen.
6.3 Haarlem taalstad
Haarlem taalstad
Als het om laaggeletterdheid gaat, tonen landelijke cijfers een verontrustend beeld. Het aantal laaggeletterde kinderen neemt toe. We zien dat het percentage leerlingen dat het basisonderwijs laaggeletterd verlaat stijgt. In het middelbaar onderwijs is het beeld nog slechter. Het percentage laaggeletterde 15-jarigen neemt snel toe: van 11,5 procent in 2003 naar 17,9 procent in 2015! Nederlandse leerlingen hebben opmerkelijk weinig plezier in lezen. In geen van de vijftig landen uit de PIRLS-studie lezen leerlingen met zo weinig plezier als in Nederland. Voor lezen en schrijven geldt ‘use it or lose it’. Tussen 1994 en 2012 steeg het percentage laaggeletterden onder 45-plussers van 9,4 naar 11,9 procent.[i] Terwijl het aantal laaggeletterden dus stijgt, zien we ook dat goed lezen en schrijven zo ontzettend belangrijk is om mee te komen in deze samenleving. Daarom zetten we de komende vier jaar stevig in op een aanpak van laaggeletterdheid. We maken lezen en schrijven weer leuk! Juist in Haarlem kunnen we het tij keren. Haarlem heeft een rijke taalgeschiedenis: de zogenaamde uitvinder van de boekdrukkunst, het A-Z monument voor tekstschrijver Lennaert Nijgh, schrijvers, zangers, cabaretiers, journalisten.
Onze keuzes:
Vernieuwde bibliotheken door heel Haarlem
We zetten ons in om de vestigingen van de bibliotheek te vernieuwen. Het gaat ons niet alleen om de bibliotheek in het centrum, maar juist ook om de locaties in Noord, Oost en Schalkwijk. Dit worden een prachtige plekken in de stad met volop ruimte om te werken, te studeren en gewoon te lezen. Daarnaast is er ruimte voor debat en cultuur en om nieuwe mensen te ontmoeten. Kortom, plekken voor persoonlijke groei voor alle Haarlemmers.
Aandacht voor verbeteren van taalvaardigheid
Voor alle leeftijden, van kinderopvang tot volwassenenonderwijs, is er aandacht voor taal en het verbeteren van de taalvaardigheid. De bibliotheek vervult een belangrijke functie bij de aanpak van taalachterstanden, zowel bij leerlingen als ouders.
Stimuleren van avondscholen en zomerscholen
De PvdA staat voor een actief taalprogramma. Taal is niet alleen lezen en schrijven, maar ook spreken, luisteren, schrijven, muziek, dans en beeldtaal: filmen, tekenen. We stimuleren avondscholen en zomerscholen, waarvoor we schoolgebouwen willen gebruiken. De gemeente helpt om vrijwilligers en beroepskrachten om zich te ontwikkelen als taaldocenten.
Een jaarlijks leesfestival
6.4 Jeugdzorg
Jeugdzorg
Voor kinderen en jongeren waar zaken misgaan, is snel goede hulp of zorg nodig. Kinderen en jongeren wachten gemiddeld ruim tien maanden op jeugdzorg. De wachttijden zijn een groot probleem met in potentie destructieve gevolgen voor kinderen en jongeren en hun omgeving. Met 44 procent van de kinderen en jongeren gaat het door het wachten slechter.[i] Het terugdringen van de wachtlijsten voor jeugdzorg is voor ons een topprioriteit. We zorgen voor specialistische zorg als het echt nodig is en zetten krachtiger in op preventie en tijdige signalering.
Onze keuzes:
Niet voor winst, maar voor kwaliteit
Er zijn aanbieders van jeugdzorg die vooral gericht zijn op winstmaximalisatie en zorg bieden waarvan de kwaliteit niet vaststaat. Met die aanbieders willen wij geen zakendoen. We willen de jeugdzorg zoveel mogelijk in handen geven aan aanbieders (publiek of vrijgevestigd), die aantoonbaar kwaliteit leveren en waarmee we kunnen samenwerken op basis van onderling vertrouwen.
Meer regionale samenwerking
We maken procedures eenvoudiger en werken regionaal of zelfs bovenregionaal Zo kunnen zorgaanbieders meer tijd besteden aan waar het echt om gaat, onze kinderen
Richten op preventie
Zonder visie op preventie blijft jeugdzorg dweilen met de kraan open. Echte preventie is vooral zorgen voor inkomen, werk, wonen en onderwijs. Maar alle beetjes helpen. Daarnaast pleiten wij voor tijdige signalering en het beschikbaar zijn van snelle monodisciplinaire, eenvoudige, eenduidige hulp die specialistische en/of multidisciplinaire zorg zoveel als mogelijk kan voorkomen. De gemeente werkt daarin samen met scholen, centra voor jeugd en gezin, huisartsen, de sociale wijkteams en zorgaanbieders. Zo draaien we langzaam maar zeker de kraan dicht.
Maandelijkse rapportage over de wachttijden
Totdat de wachttijden voor jeugdhulp zijn teruggebracht naar een acceptabel niveau rapporteert de gemeente maandelijks over de stand van zaken. Zo blijven we dicht op de bal en grijpen we snel in als extra maatregelen nodig zijn.
Beperkt budget mag geen belemmering zijn
We vinden dat een beperkt budget geen belemmering mag zijn om de zorg te leveren die kinderen of jongeren echt nodig hebben. Dit kan betekenen dat de gemeente zelf zijn inkomsten moet vergroten om te zorgen voor en tijdige zorg voor onze jongeren.
Blijvende steun voor centrum kindermishandeling
6.5 Sport & Spel
Sport & Spel
Sport is bij uitstek een sociale aangelegenheid. Samen een doel bereiken en gebruik maken van ieders kwaliteiten. De PvdA blijft zich sterk maken voor een gezonde, gelijkwaardige en gelukkige samenleving. Sport is een essentieel onderdeel van het bereiken van dit doel. De gemeente kan en moet hierbij een grote rol spelen.
Onze keuzes:
Uitbreiding van het jeugdsportfonds
Elk kind moet kunnen sporten. Daarom willen we een uitbreiding van het jeugdsportfonds, zodat meer kinderen uit gezinnen met een laag inkomen tegen een lagere contributie kunnen sporten. Dit geldt zeker voor goed leren zwemmen en bijhouden door het vaak te doen.
Meer speeltuinen
- De speeltuinverenigingen verdienen onze steun. We verhogen de gemeentelijke bijdrage zodat zij met regelmaat kunnen investeren in nieuwe en veilige sporttoestellen.
- We maken een visie op voorzieningen voor Urban Sports (zoals skaten, BMX’en, steppen en freerunnen) en investeren in de realisatie daarvan.
Pierenbadje voor peuters en kleuters
We realiseren in de komende raadsperiode minimaal één openbaar en gratis pierenbadje voor peuters en kleuters met toezicht in één of meer van onze stadsparken.
Openbare ruimte aantrekkelijk maken voor bewegen
Niet alleen voor kinderen is sport belangrijk, ook voor volwassenen. De gemeente moet daarom de openbare ruimte aantrekkelijk maken voor bewegen voor alle Haarlemmers. Het plaatsen van fitnesstoestellen en het aanleggen van hardlooproutes zijn hier een goed voorbeeld van.