Sociale ongelijkheid leidt tot grote verschillen in levensverwachting. Dat accepteren we niet. De hoogste inkomensgroepen leven in ons land gemiddeld zeven jaar langer dan de laagste inkomensgroepen. Het verschil in het aantal gezonde levensjaren is ruim achttien jaar. Wie in armoede leeft, is vaker ongezond. Kinderen die in armoede opgroeien, hebben vaker een ongezonde leefstijl. Bij baby’s van vier maanden met arme ouders is al vaker overgewicht te zien.[i] We dichten deze gezondheidskloof door goede zorg en ondersteuning voor Haarlemmers die het nodig hebben. Maar we beginnen al eerder, met preventie.
7.4 Vergrijzingsproof Haarlem
Vergrijzingsproof Haarlem
Haarlem vergrijst en we zijn nog niet klaar om de vergrijzing op te vangen. De vergrijzing is een volkshuisvestelijke uitdaging. Door slecht aanpasbare woningen, ver van voorzieningen, kunnen ouderen zich steeds minder thuis voelen en geïsoleerd raken en daardoor vereenzamen. Maar de vergrijzing is ook een kans. Door aantrekkelijke en betaalbare woningen te realiseren zorgen we voor doorstroming en komen er woningen vrij. Dat is weer goed nieuws voor starters. In 2020 nam de Haarlemse gemeenteraad ons initiatiefvoorstel aan om te (ver)bouwen aan een vergrijzingsproof Haarlem.[i] Daarin schreven wij onze regionale visie op ouderenhuisvesting en huisvesting voor mensen met een mobiliteitsbeperking op. Deze visie willen we in de komende jaren waar gaan maken.
Onze keuzes:
We sluiten een stadsdeal ouderenhuisvesting
We sluiten een stadsdeal ouderenhuisvesting met zorgaanbieders, woningcorporaties en ouderenorganisaties, waarin we afspraken maken over de opgave. In het bouwprogramma reserveren we ruimte voor speciale woonvormen voor ouderen.
Meer gelijkvloerse woningen realiseren
We zetten in op de realisatie van gelijkvloerse woningen waar empty nesters en mensen met een mobiliteitsberperking hun oude woning graag voor willen verruilen. We richten ons niet direct op kwetsbare ouderen, maar op ouderen die nu gezond en ondernemend zijn. De woningen zijn wel klaar voor hun toekomst en we realiseren ze zoveel mogelijk in groene alles dichtbij-cirkels, vlakbij voorzieningen.
Makkelijke doorstroommogelijkheid naar gelijkvloerse woningen
In plaats van dure aanpassingen aan woningen, zoals trapliften (die in de praktijk vaak maar kort worden gebruikt), maken we het makkelijker om door te stromen naar een gelijkvloerse woning in de buurt. Dit bespaart de gemeente geld, dat we vervolgens willen investeren in huisvesting voor ouderen en mensen met een mobiliteitsbeperking. De verhuisvergoeding binnen de regeling Ouder worden & prettig wonen brengen we terug.
Woningsplitsen kan een mogelijkheid zijn om langer zelfstandig wonen mogelijk te maken
In Haarlem wonen veel ouderen in grote eengezinswoningen, die niet willen verhuizen. Woningsplitsen kan een mogelijkheid zijn om langer zelfstandig wonen mogelijk te maken. Net als in andere gemeenten kunnen wij – als het technisch mogelijk is – woningsplitsen in deze situaties stimuleren. De benedenwoning wordt dan volledig geschikt gemaakt voor om er zelfstandig te blijven wonen en boven komt een jongere wonen, waarvan ook verwacht wordt dat hij of zij een beetje omkijkt naar de oudere(n).
We voorkomen een tekort aan wooneenheden voor verpleegzorg
Ouderenzorgaanbieders in Kennemerland deden in 2021 een dringende oproep aan gemeenten in de regio om een dreigend tekort aan huisvesting te voorkomen.[i] We zorgen via de stadsdeal of regiodeal ouderenhuisvesting dat er geen tekorten aan wooneenheden voor verpleegzorg
De komst van een zorghotel wordt onderzocht
We onderzoeken ook of een zorghotel te realiseren is. Dit is een plek waar ouderen die niet naar huis kunnen, nadat zij uit het ziekenhuis zijn ontslagen, tijdelijk kunnen verblijven.
Een woonconcept voor transnationale wonen
7.3 Maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg
Maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg
De gemeente is verantwoordelijk voor maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. De gemeente ontvangt hiervoor te weinig financiële middelen en steun vanuit de Rijksoverheid. Wij vinden dat het beperkte budget nooit een belemmering mag zijn om de zorg te leveren die iemand echt nodig heeft. Iedere burger moet erop kunnen vertrouwen dat hij of zij zorg krijgt als die objectief noodzakelijk is. Dit kan betekenen dat de gemeente zelf zijn inkomsten moet vergroten om te zorgen voor goede en tijdige zorg voor stadgenoten met een ondersteuningsvraag. Wij vinden dat maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg belangrijke publieke voorzieningen zijnen zoveel mogelijk uitgevoerd moeten worden door publieke organisaties. In de huidige situatie wordt de onderlinge afstemming van vraag en aanbod te sterk overheerst door doorgeschoten marktdenken. In de zorg gaat om samenwerken en niet om concurreren! In de verwervingstrajecten voor maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg moet er dan ook alles aan gedaan worden om perverse marktprikkels te elimineren en te zorgen dat we een stelsel krijgen dat effectief en efficiënt de problemen oplost, een stelsel waar we trots op kunnen zijn.
Onze keuzes:
Eigen bijdragen de toegang tot zorg niet laten beperken
De toegang tot maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp mag nooit worden beperkt door eigen bijdragen.
De gemeente contracteert kwalitatieve zorgaanbieders
De gemeente contracteert alleen die zorgaanbieders, die voldoen aan vooraf vastgestelde kwaliteitsnormen en voldoen aan het inkoopbeleid.
We komen in contact met zorgmijders
De gemeente zet zich in om in contact te komen en te blijven met zorgwekkende ‘zorgmijders’, zodat zij hulp krijgen om hun leven weer op de rit te krijgen.
Er wordt rekening gehouden met laaggeletterdheid in de zorg
De gemeente en zorgaanbieders houden rekening met laaggeletterdheid van een deel van de zorgvragers. We maken de toegang tot zorg en ondersteuning eenvoudiger. Zorgvragers kunnen de gemeente op allerlei laagdrempelige manieren goed bereiken: online, door te bellen of via de sociale wijkteams.
Mantelzorgers worden ondersteund
We realiseren zorgcoöperaties
De gemeente stimuleert het tot stand komen van zorgcoöperaties waarmee bewoners directe zeggenschap krijgen over de voorzieningen in hun buurt.
Goede jeugdzorg
7.2 Armoede en schulden
Armoede en schulden
Voor de PvdA is armoedebestrijding een van de belangrijkste onderdelen van sociaal beleid. Niemand kiest voor armoede. Toch kan het iedereen overkomen. Voorkomen van armoede is een belangrijke gemeentelijke taak. Als deze situatie zich toch voordoet moeten wij onze stadgenoten helpen, zodat iedereen een menswaardig bestaan kan leiden. Als er kinderen in het spel zijn, is extra aandacht nodig. Iedereen moet mee kunnen doen in onze maatschappij, ongeacht de dikte van de portemonnee van de ouders.
Onze keuzes:
In 2030 groeit geen enkel kind in Haarlem op in armoede
Elf procent van de Haarlemse kinderen groeit op in armoede. Dat zijn gemiddeld twee of drie kinderen per schoolklas. In Meerwijk en Boerhavewijk gaat het zelfs om één op de drie kinderen. [i] We zorgen ervoor dat in 2030 geen enkel Haarlems kind meer in armoede opgroeit. Dit doen we in nauwe samenwerking met de Haarlemse Alliantie tegen Kinderarmoede. Kinderarmoede krijgt een prominente plek in de Preventiedeal.
De inkomensgrens voor minimaregelingen wordt 130%
De inkomensgrens om gebruik te maken van minimaregelingen verhogen we van 120 naar 130 procent van het wettelijk sociaal minimum. Op deze manier kan de gemeente bijvoorbeeld meer ‘werkende armen’ ondersteunen.
Bekendheid van de minimaregelingen
We blijven de minimaregelingen promoten zodat iedereen die er recht op heeft er gebruik van maakt.
Het toegangsproces tot schuldsanering wordt versneld
De laatste jaren zette de gemeente snelle stappen op het gebeid van schuldhulpverlening. De NewFuture-aanpak[i] was een succes en er werd met meer partijen samengewerkt om schulden snel aan te pakken. De komende jaren willen we dat blijven verbeteren. Zo willen we het toegangsproces tot schuldsanering versnellen.
De oprichting van een stadskredietbank
Wij willen opnieuw een stadskredietbank oprichten voor mensen met nog beperkte schulden. Deze bank kan de schulden aflossen en maakt voor hen een aflossingsschema op maat. De stadskredietbank kan voor Haarlemmers die het lastig vinden om met geld om te gaan ook preventief een ‘ontzorgrekening’ openen, geïnspireerd op het Huishoudboekje in Utrecht.
Inkomens tot 130% van het minimuminkomen en de WMO
Voor inkomens tot 130 procent van het minimuminkomen wordt geen eigen bijdrage voor de Wmo Een vergoeding via de bijzondere bijstand is dan niet langer nodig.
We zullen starten met een dierenartsregeling
De gemeente start met dierenartsen in Haarlem een dierenartsregeling voor armere Haarlemmers. Hoge zorgkosten voor dieren kunnen mensen in de problemen brengen en daarmee voor schulden én kunnen zorgen voor dierenleed. Veel andere steden hebben dit allang.
Een woonlastendeal tegen energie-armoede
Met de Haarlemse woningcorporaties sluiten we een woonlastendeal om de financiële situatie van arme huurders te verbeteren en om energie-armoede op te oplossen. We voeren ook een witgoedregeling in waarmee Haarlemmers met een kleine portemonnee oude energie slurpende apparatuur door energiezuinige varianten kunnen vervangen.
Uitbreiding van het jeugdsportfonds
Elk kind moet kunnen sporten. Daarom willen we een uitbreiding van het jeugdsportfonds, zodat meer kinderen uit gezinnen met een laag inkomen tegen een lagere contributie kunnen sporten. Dit geldt zeker voor goed leren zwemmen en bijhouden door het vaak te doen.
We pakken menstruatie-armoede aan
We zorgen in buurthuizen, scholen en openbare toiletten voor weggeefkastjes met maandverband, tampons en condooms.
Een samenleving waarin de voedselbank overbodig is
7.1 Preventie, preventie, preventie
Preventie, preventie, preventie
De gemeente kan de preventieve aanpak een impuls geven. Door vol in te zetten op preventie kunnen we nog veel gezondheidswinst halen en veel levens verbeteren Zo dichten we de gezondheidskloof:
Onze keuzes:
We sluiten een multidisciplinaire Haarlemse preventiedeal
De gemeente sluit een Haarlemse Preventiedeal met bewonersorganisaties, zorgverzekeraars, zorgaanbieders, welzijnsorganisaties, scholen(gemeenschappen), woningcorporaties, horeca en supermarkten met een agenda per stadsdeel. Het gaat om het preventief tegengaan van een ongezonde leefstijl, armoede- en schuldenpreventie, passende huisvesting, oplossen van eenzaamheid. Op al deze terreinen zijn effectieve programma’s ontwikkeld die we ook in Haarlem kunnen inzetten.
Er wordt meer geïnvesteerd in effectieve preventie
De gemeentelijke uitgaven aan preventie mogen substantieel toenemen. We investeren op plekken waar het hardst nodig is. Deze extra investeringen werken als vliegwiel om andere organisaties in de Preventiedeal mee te laten investeren. Samen investeren we niet alleen meer, maar ook slimmer. Zo kunnen gemeentelijke investeringen in huishoudelijke hulp zorgen voor besparingen bij zorgverzekeraars doordat zwaardere zorg kan worden voorkomen. De preventiedeal zorgt op termijn ook voor lagere kosten op posten zoals bijstand, minimabeleid, Wmo, jeugdzorg en maatschappelijke opvang.