Door op 7 oktober 2016

Week van de opvoeding: ervaring van alleenstaande ouder

Pleeggezinnen bieden een thuis aan kinderen die niet thuis kunnen wonen. Het gaat dan bijvoorbeeld om kinderen die in de knel raken omdat hun ouders instabiel, ziek of verslaafd zijn. Het is ook relevant om te weten hoe ouders in problemen pleegzorg en andere vormen van jeugdzorg ervaren. Alex van Veen deelt zijn ervaringen als alleenstaande ouder als het gaat om jeugdzorg en de veiligheid van het kind.

Alleenstaande ouders; ervaringen met de jeugdzorg
Als alleenstaande ouder is het niet altijd even gemakkelijk om de opvoeding van je kind(eren) in goede banen te leiden en is het soms nodig om ondersteund te worden door Jeugdzorg. Wat ons gezinnetje betreft was dat zeker het geval omdat er problemen speelden die nogal een wissel trokken op mijn dochter en mij. Soms wordt het gewoon teveel en lukt het niet meer om het allemaal maar alleen te bedenken en op te lossen en dan is het handig als een instantie als Jeugdzorg aanschuift om mee te denken en indien nodig in te grijpen. Zeker als kinderen te weinig ruimte krijgen om gewoon kind te kunnen zijn of  zelfs de veiligheid van de kinderen niet langer vanzelfsprekend is.

Ik ben een alleenstaande vader van twee dochters waarvan de jongste nog bij mij thuis woont. De oudste is inmiddels 31 en woont al vanaf haar 18e zelfstandig. De jongste is 11. Zij heeft een andere moeder dan haar grote zus. Haar geboorte was een bewuste keuze maar haar moeder lijdt onder een ernstige psychiatrische aandoening. Al snel na de geboorte bleek dat zij niet in staat was een rol van betekenis te spelen in de zorg voor ons kind. Vanaf haar 3e maand woont onze dochter bij mij en komt de opvoeding en zorg geheel voor mijn rekening. De problemen van moeder werden ernstiger en begonnen een belemmering te vormen voor de opvoeding, zodanig dat ik besloot eenhoofdig ouderlijk gezag aan te vragen.

De rechter stelde ons onder toezicht en gelastte een onderzoek dat werd uitgevoerd door de Raad voor de Kinderbescherming. Er werd een rapport geschreven waarin stond dat gezinsondersteuning nodig was en dat de veiligheid van het kind in kaart moest worden gebracht. Met mij ging het toen niet goed, ik was bezig te veranderen van een stevige drinker in een alcoholist en de begeleiding door Jeugdzorg werd geïntensiveerd. Ik kreeg ondersteuning van Altra, het programma Signs of safety. Er werd een risico-inventarisatie gemaakt en een noodplan opgesteld. Ook werd een Eigen Kracht Conferentie belegd om te kijken wat het netwerk zou kunnen betekenen.

Het plaatje werd helder, de rollen werden verdeeld en mijn missie was het beheersen van mijn alcoholgebruik zodat ik in staat zou zijn, en blijven, om mijn rol als vader te kunnen vervullen. Ik had al een aantal ambulante behandelingen gevolgd bij Jellinek verslavingszorg met steeds terugval als resultaat dus besloot ik nu een zwaarder traject in te gaan: dagbehandeling. Hier koos ik voor omdat ik graag na schooltijd thuis wilde zijn om voor mijn kind te kunnen zorgen. De eerste stappen waren gezet. In het tweede deel ‘Veiligheid van het kind’ vertel ik hoe we hebben doorgepakt, welke middelen zijn ingezet door Jeugdzorg en Altra en hoe het uiteindelijk is afgelopen.

Veiligheid van het kind: afkicken, dagbesteding en bemoeienis
In de column ‘alleenstaande ouder in de jeugdzorg’ beschreef ik tegen welke problemen ons gezin aanliep en waarom en hoe we in contact kwamen met Jeugdzorg. In dit tweede deel lees je hoe we het traject hebben doorgezet en hoe het uiteindelijk is afgelopen.

Er werd steeds ingezet op de eigen kracht van het gezin, het stabiliseren van de gezinssituatie en de veiligheid van mijn dochter. Ik kreeg tweewekelijks bezoek van onze gezinscoach van Jeugdzorg en/of de begeleidster van Altra. Er werd veel aandacht aan mijn herstel besteed en de gesprekken gingen dus niet alleen over de veiligheid van mijn dochter an sich maar vooral ook over hoe ik daar een actieve rol in zou kunnen spelen en hoe ik mijn verantwoordelijkheden beter kon nemen, het ging over mogelijke behandelingen voor mij en over het vinden van (vrijwilligers)werk of een andere vorm van zinvolle dagbesteding.

Ik had inmiddels mijn dagbehandeling bij Jellinek afgerond en voelde me fris en gemotiveerd. Ik kreeg positieve feedback over mijn kwaliteiten als vader met de boodschap dat die kwaliteiten niet uit de verf kwamen zolang ik afhankelijk bleef van alcohol. Ik volgde de cursus “positief opvoeden triple P” en werd ondersteund door het programma “Altra thuis”. Deze ondersteuning had echter wisselend succes omdat ik ondanks de succesvolle dagbehandeling regelmatig terugviel.

Uiteindelijk, na twee “gele kaarten” was de maat bij Jeugdzorg vol en besloot men tot uithuisplaatsing van mijn dochter. Na twee weken diep verdriet concludeerde ik dat ik geen excuus meer had om me niet te laten opnemen. Ik hoefde niet meer thuis te zijn om voor mijn kind te zorgen, sterker nog; dat mocht ik niet eens meer. Ik besloot me te laten opnemen en na een opname van 3 maanden in Jellinek en een wenperiode van af en toe een weekend thuis mocht mijn dochter na een verblijf van 7 maanden in een liefdevol pleeggezin weer thuis komen wonen.

Ik was niet altijd even blij met de bemoeienissen van de dames van Jeugdzorg en Altra en heb hard moeten werken om mijn weerstand en vooral ook mijn angst opzij te zetten. Dat lukte mede doordat ik van hen de boodschap meekreeg dat ik het in me heb om een goede vader te zijn en dat ze erin geloofden dat het me zou lukken te leren omgaan met mijn probleem. Zij overlegden mèt mij, niet over mij en respecteerden mijn rol als ouder. Zij maakten mij wel duidelijk dat hun eerste belang de veiligheid van het kind was maar hebben zich er altijd voor ingezet ervoor te zorgen dat mijn dochter thuis zou kunnen opgroeien. Wat zij ook goed deden was samenwerken met zowel mijn netwerk als mijn behandelaar bij Jellinek. Mijn weerstand tegen, en angst voor de instanties namen af en op deze geschiedenis terugkijkend kan ik zeggen dat we goed hebben samengewerkt om een oplossing te vinden voor de problemen.

Mijn dochter is alweer bijna 2,5 jaar thuis, is gelukkig en ontwikkelt zich goed. Ik heb sinds mijn opname geen druppel meer gedronken. We hebben veel verdriet gehad maar zijn uiteindelijk samen sterker uit de strijd gekomen. Door onze eigen kracht èn doordat die kracht gezien en gestimuleerd werd.

Alex van Veen

Waar ben je naar op zoek?